Постара историја
Во североисточното срце на Македонија, меѓу мирисот на планините Осогово и чистите води на Крива Река, се наоѓа градот Крива Паланка, бисер на културното, духовното и историското наследство на нашата земја.
Градот Крива Паланка е основан во 1633 година од страна на Бајрам-паша, везир на султанот Мурат I, под името Егри Дере. Основана била како утврдено место на патот кон Бугарија, со цел заштита на преминот низ Криворечката Клисура. Во почетокот градот имал стратегиска функција, а подоцна станал и занатски и рударски центар.
Во XVII и XVIII век, поради развојот на рударството во Кратовско и поширокиот регион, ковачкиот занает станал еден од најразвиените во ова подрачје. Евлија Челебија во својот патопис од 1661 година ја опишува Крива Паланка како град со околу 800 домаќинства.
Во 1689 година, за време на Карпошовото востание, градот бил еден од центрите на востанието и бил слободен неколку месеци. Иако востанието било задушено, тоа оставило големо влијание врз понатамошните револуционерни движења во Македонија.
Во текот на XVIII и XIX век, градот станал значајно занаетчиско и трговско средиште. Мирисот на свежо испечен леб, ѕвон од ковачници и разговори на патници од разни краишта ја исполнувале секоја уличка. Во тоа време, Крива Паланка станала позната по своите вешти грнчари, дрводелци и ќеремидџии, чија уметност и денес се чувствува во архитектонските линии на старите куќи и чаршии.
Жителите на овој крај учествувале и во Илинденското востание (1903), но движењето било ограничено поради силното турско воено присуство.
По ослободувањето од Турците во 1912 година, регионот влегува под српска власт до 1915 година, а потоа под бугарска до крајот на Првата светска војна во 1918 година. По завршувањето на војната, Крива Паланка станува дел од Кралството на Србите, Хрватите и Словенците.
Меѓу двете светски војни, поради тешки економски услови, се бележи масовна емиграција на населението, најчесто кон САД и Јужна Америка. Во овој период, градот ги добива и своите први доктори на науки, браќата Борис и Димитар Арсови, кои докторирале на Сорбона.
Втора светска војна и ослободување
За време на Втората светска војна, жителите на Крива Паланка активно се вклучиле во борбата против фашизмот. Во борбите загинале 139 борци и 128 цивили.
На 8 октомври 1944 година, градот е ослободен, со што започнува нов период во неговиот развој.
Понова историја и развој
По ослободувањето и формирањето на македонската држава во рамките на Југославија, започнува интензивен развој на Крива Паланка. Изградени се многу културни и јавни институции и тоа: градска библиотека, Дом на културата, кино, медицински центар, фабрики и рудници.
Со векови, од мало гратче со калдрмисани улици и скромни дуќани, се издигнала во живописна паланка исполнета со живот, традиција и дух на упорност.
Економскиот и територијалниот раст е особено забележлив по Втората светска војна. Населението се зголемува од околу 2.000 жители во 1948 година на околу 12.000 жители во 2002 година.
Во стопанството значајно место имаат земјоделството и индустријата, а градот претставува центар на поширокиот регион со околу 33 населени места. Главната сообраќајна врска е патниот правец Куманово – Страцин – Крива Паланка – Деве Баир – Ќустендил (Бугарија).
Во поновата историја, Крива Паланка се вградила во темелите на современата македонска државност. Нејзините жители учествувале во националните движења, ослободителните војни и општествените промени, секогаш носејќи во срцето љубов кон својот крај и стремеж кон подобра иднина.
Во поново време, Крива Паланка активно се вклучува во меѓународна општинска соработка и регионални проекти на Европската Унија, кои придонесуваат за економски и културен развој и за подобрување на односите со соседните региони.
Денес, Крива Паланка е град на хармонија помеѓу старото и новото , место каде традицијата се спојува со современите текови. Со својата природна убавина, гостопримливи луѓе и богата културна програма, градот продолжува да биде живо сведоштво за истрајноста и душевноста на македонскиот народ.
Манастир Св. Јоаким Осоговски
Со изградбата на прочуениот манастир „Св. Јоаким Осоговски“, основан во XII век и обновен низ времињата, градот добил духовна димензија која и денес го инспирира. Манастирот е вистински духовен центар и културен споменик што ја одразува длабоката поврзаност меѓу верата, уметноста и народот на овој крај.
Манастирот Св. Јоаким Осоговски се наоѓа на само 3 километри североисточно од Крива Паланка, на падините на Осоговските Планини. Изграден е во времето на византискиот император Манојло I Комнин (1143–1180 г.) и е посветен на пустиножителот и чудотворецот Св. Јоаким Осоговски.
Во манастирот со векови се негувала раскошна ракописна и книжевна традиција, а многу од сочуваните ракописи денес се наоѓаат во европски и словенски библиотеки. Манастирот претставува духовно и културно средиште кое привлекува бројни посетители и верници од земјата и од странство.
